Xedjirlash(Hedge) ingliz tilidan tarjimada - himoyalash, sug'urtalash. Xedjirlash o'zida valyutalar kursining noqulay o'zgarishidan mijozning mablag'larini himoya qilishni ifodalaydi. Hisob-varag'idagi mablag'lar Foreksda bitimlarni tuzish yo'li bilan joriy narx bo'yicha qayd etiladi. Shunday qilib, xedjirlash valyutalar kursining o'zgarishidagi xatarlardan qutulish imkonini beradi, bu narxning o'zgarishlari bilan o'zgarmaydigan natija olish imkonini beradi.
Xedjirlashda mohiyati bo'yicha bevosita bog'liq vositaning narxiga noqulay bozor faktorlari bilan bog'liq xatarlarni kamaytirish uchun bitta vositadan foydalanish tushuniladi. Ko'p hollarda xedjirlash asosida valyuta kurslari, aktivlar va sh.o'.larning narxlari o'zgarishi xatarlaridan sug'urtalash nazarda tutiladi. Xedjirlashni shuningdek bozorda narx xarakatlari bilan bog'liq xatarlarni kamaytish maqsadida qilinadigan sarflangan mablag' deb ham qarash mumkin. Xedjirlashning qiymati undan voz kechilganda mumkin bo'lgan zararlarni hisobga olinishi bilan baholanishi kerak.
Foreksda xedjirlash turlari. Birinchi turi – tovar narxining mumkin bo'lgan o'sishi bilan bog'liq xatarni kamaytirish uchun xaridor mablag'larini xedjirlash. Ikkinchi turi – tovar narxining mumkin bo'lgan pasayishi bilan bog'liq hatarlarni kamaytish uchun sotuvchi mabalag'larini xedjirlash.
Xedjirlashga misol. Xorijiy valyutani import qiluvchi treyder o'z hisob-varag'ida valyutani sotib olish uchun oldindan bitim tuzadi, mazkur valyutani o'z bankidan real xarid qilish uchun vaqt kelganda esa u bu pozitsiyani yopadi. Xorijiy valyutani eksport qiluvchi treyder esa o'z hisob-varag'ida oldindan valyutani sotish bo'yicha bitimni ochadi, mazkur valyutani o'z bankida real sotish vaqti kelganda esa u bu pozitsiyani yopadi.
Shunday xedjirlash mexanizmi borki, u valyutalar bozori (qimmatli qog'ozlar va boshq.) va unga qarshi Fyucherslar bozori bo'yicha majburiyatlarni balansga keltirishni o'z ichiga oladi. Qandaydir bir aniq vosita bo'yicha yo'qotishlarni himoya qilish maqsadida pul yo'qotishlarini kompensatsiya qilish uchun boshqa vositada pozitsiya ochiladi.
